خانه کودکی (طراحی مرکز نگهداری کودکان با تاکید بر اندیشه های پیاژه-معماری رشد محور)

اعضا یک جامعه موفق و سالم را انسان هایی تشکیل می دهند که از لحاظ روحی- روانی- جسمی به درستی پرورش یافته باشند..امروزه این مسئله اثبات شده است که بخش اصلی شخصیت انسان در کودکی و در سال های اولیه زندگی او شکل می گیرد.علاوه بر این می دانیم که محیط بر رفتار و شخصیت آدمی تاثیر گذار است اثبات این ادعا واژه های ترکیبی مشترکی است که در هر دو حوزه روان شناسی و معماری شاهد آن هستیم واژه هایی چون روان شناسی محیط،پداگوژی و معماری، محیط یاد دهنده و ... در کشورهای پیشرفته ، طراحی فضاهای کودکان نتیجه همکاری گروهی از روان شناسان ، معماران، کودکان، والدین و مربیان است . در ایران با وجود این که در حوزه آموزش کودک و در تئوری، برنامه های آموزشی جامعی در اختیار داریم و همگام با کشورهای پیشرفته دنیا حرکت می کنیم اما در بخش عملی و بستر سازی، این دانش و آگاهی در طراحی و معماری برای کودک به کار گرفته نمی شود . کودک و کیفیت زندگی او دغدعه اصلی این تحقیق می باشد. می خواهیم برای ساعاتی از زندگی کودک فضایی طراحی کنیم که بستری باشد برای پرورش قابلیت هایش و عامل مداخله گری در فرآیند رشد او. ابتدا ادراک کودک نسبت به محیط را مورد بررسی قرار می دهیم و عواملی که بر این ادراک تاثیر گذار هستند را معرفی می کنیم. مبانی نظری این بخش از تحقیق بر پایه اندیشه های ژان پیاژه روان شناس کودک شکل گرفته است. در ادامه کد های اصلی بدست آمده را طبقه بندی کرده و راه کارهای طراحی و مصداق معماری هر یک را ارائه می دهیم که این بخش بر اساس برداشت های شخصی نگارنده می باشد .برداشت ها در قالب عبارت "یادم باشد" آورده شده است در انتهای فصل، 40 یادم باشد جمع آوری شده است که برای هرکدام چند مصداق و حکم معماری نیز ذکر شده است. یادم باشد کودک نسبت به اختلاف ارتفاع ، بالا-پایین، کنجکاوی نشان می دهد (ایجاد تقسیمات فضایی متنوع در یک فضای یکپارچه با تغییر سطح ،طراحی فضاهای با ارتفاع کمتر از کف تمام شده (گودال) مکانی برای خلوت، بازی و پرورش قابلیت های حرکتی کودک ،تشویق کودک به بالا رفتن و قرار دادن درک جدیدی از فضا در اختیار کودک با طراحی فضاهایی با ارتفاع بیشتر از کف تمام شده، اختلاف ارتفاع در سقف، ارتفاع کمتر برای فعالیت های فکری و متمرکز و ارتفاع بیشتر برای تشویق کودک به فعالیت های حرکتی،استفاده از رمپ با پهنای مناسب و شیب کمر برای انتقال کودک از یک تراز به تراز دیگر،طراحی فضای سبز به صورت مجموعه ای از چندین حیاط در ارتفاعات مختلف، حیاط گلکاری- حیاط آب- حیاط نقاشی حیاط بازی،استفاده از اختلاف سطح به جای استفاده از درب و دیوار برای تعریف فضاهای مختلف در تفکیک حوزه ها ،تأکید بر تعریف ورودی مجموعه با اختلاف سطح ) یادم باشدکودک مفهوم این جا – آن جا را می داند (بیانات فضایی)(پراکندگی فعالیت ها در نقاط مختلف فضا علاوه بر پرورش این مفهوم، کودک را به حرکت کردن نیز تحریک می کند) یادم باشد فضای کودک باید ترکیبی باشد از فضای بیرون و درون(استفاده از فضاهای باز و نیمه باز (رواق-ایوان-سایه بان)در کنار هر فضای بسته ،برقراری ارتباط بصری میان فضای داخل و خارج از طریق بازشوهای ثابت یا متحرک، قرار دادن مسیر حرکت خورشیدو تغییرات آسمان در معرض دید کودک با تعبیه نورگیر در سقف، امتداد فضاهای سبز را تا داخل بنا ،طراحی فضاهای فعالیت کودک در کنار فضای باز حرکت کودک میان این و آن) یادم باشد کودک به جزئیات بیشتر توجه می کند، فضاهای کوچک را آسان تر تجربه می کند، بارها و بارها می پیماید – لمس می کند و می شنود(تقسیم فضاهای یکپارچه با استفاده از اختلاف سطح، پارتیشن، رنگ یا تنوع مصالح به فضاهای کوچکتر ، رعایت مقیاس کودک در طراحی فضا ) ... فصل نهایی شامل فرآیند طراحی است با تکیه بر قوانین بدست آمده در طول تحقیق .